Joseph Yobo

Joseph Yobo hafızalarımızda cevval bir defans oyuncusu olarak kazılı. 1996 yılında, Nijerya'nin Rivers Eyaleti'nin başkenti ve ülkenin de en büyük 5. şehri olan Port Harcourt'ta, Sharks takımında başladığı kariyerinde ise bir forvetti. Nijerya'da profesyonel olmadan, ligde hiç forma giymeden, Fransa'da Auxerre forması giyen ağabeyi Albert'in ayak izlerini takip ederek Belçika'ya gitti. 1998-99 sezonunun başında Standard Liege'den kontrat aldı. İlk sezonunda hiç forma giymedi. Yazın, Nijerya'da düzenlenen 1999 FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası'nın grup maçlarında Aghahowa ve Babangiga'nın yedeği olarak kulübede bekledi. Eleme turlarında oynanan İrlanda Cumhuriyeti ve Mali maçlarında ise ilk 11'de sahaya çıkmasına rağmen ilgi çekmeyi başaramadı.

Joseph Yobo'nun 20 yaşına geldiği halde ışık vermeyen kariyerinin parlamaya başlamasında, Türkiye'nin çok yakından tanıdığı birinin aklı var. Fenerbahçe ve Galatasaray'da çalışmış, Hırvat teknik direktör Tomislav Iviç; Yobo'nun gol atmak için fark yaratmaktan çok uzak olan tekniğine eğilmek yerine hızından, gücünden ve cesaretinden daha fazla faydalanmak adına ince bir ayar yaptı. Joseph Yobo'yu en uçta bir forvet olarak değerlendirmektense en geride bir sağ bek olarak denedi ve başarılı oldu. Yobo profesyonel olarak ilk kez piyasaya çıktığı 2000-01 sezonunda Standard Liege formasıyla 30 maç oynadı. O dönem Liege'de sağ stoper olarak oynayan Daniel Van Buyten'in sağlam fakat ağır oyunu Yobo'nun eşsiz fiziksel yeteneklerinin sivrilmesi için ideal ortamı oluşturdu. Hızı ve çabukluğuyla yaptığı kademelerin yanı sıra sağ çizgide enerjisiyle ürettiği tempo sayesinde ilk defa Nijerya Milli Takımı'na seçildi.

Sezon bittiği zaman planları arasında ilk olarak muhtemelen Standard Liege'in vazgeçilmezi olmak vardı ve bu esnada Fransa'da olan gelişmelerin kendisini ilgilendirdiğini şüphesiz düşünmüyordu. Marsilya Başkanı Bernard Tapie teknik direktör Javier Clemente'yi 2000-01 sezonunun bitimine 4 hafta kala kovarak, yeni sezonda yerine kulübü ele geçirdiği yıllardan göz ağrısı olan Tomislav Iviç'i getirdi. Iviç'in ilk icraatlarından biri de eski öğrencisi Joseph Yobo'yu Marsilya'ya almak oldu. Fransa Ligi'nin üst düzey sertliği ve taktik yapısıyla birlikte, Iviç'in gözetiminde savunma altyapısını her gün daha fazla geliştiren Yobo, ilk sezonunda Marsilya'da 23 kez forma şansı buldu ve Nijerya'nın 2002 Dünya Kupası kadrosuna seçildi

Nijerya'nın Dünya Kupası'nda Arjantin, İngiltere ve İsveç'in yer aldığı ölüm grubuna düşmesi ülkenin şanssızlığıydı ama Joseph Yobo müşkülden fırsat yaratmayı başardı. Sağ bek olarak oynadığı turnuvada Nijerya'nın kupada Aghahowa ile bulduğu tek golün asistini yaptı. Daha da önemlisi Batistuta, Claudio Lopez, Henrik Larsson, Ljungberg, ve özellikle Michael Owen gibi rüştünü ispatlamış hücumcular karşısında çok dikkat çekici ve kendine güvenen bir oyun sergiledi. Transfer sezonunda da - zamanın en şatafatlı ligi olan Serie A ve İngiltere Premier Ligi'nden Arsenal ve Juventus gibi devler başta olmak üzere - birçok önemli kulübün radarına girdi.

Joseph Yobo yarışını kazanan Everton oldu. Merseyside'ın underrated mavilerini ayağa kaldırma amacı güden hazırlanan projeyi yönetmesi için göreve gelen genç teknik direktör David Moyes'un ilk transferi olarak, satış opsiyonuyla birlikte 1 yıllığına İngiltere'nin yolunu tuttu. Premier Lig için yeterli olan atletizmi ve temposu sayesinde Everton'daki ilk maç tecrübelerini, kariyerinde aşina olduğu sağ bekte yaşadı. David Moyes'un gençleştirme projesi kapsamında Tony Hibbert'ın ortasahadan beke evriminin tamamlayarak sağ kenara geçmesi, Yobo'ya kariyerinde bir başka yol açtı. Stubbs ve Weir'in tandemdeki yerini zorlamaya başladı ve kısa zaman içinde de Weir'i kulübeye yollayarak Stubbs ile savunmada çok iyi bir ikili oldular. Everton sezon sonunda Yobo'nun satın alma opsiyonunu işletti ve transferi sürekli kıldı. Stubbs'ın 2004-05 sezonunun sonunda takımdan ayrılışına kadar tandemi kimseye bırakmadılar. Bu süreçte Everton yıllar sonra Big 4 arasına girdi ve Şampiyonlar Ligi vizesi aldı. 2005-06'da ilk geldiği zaman kulübeye yolladığı David Weir ile 1 sezonluk geçici partnerliğin ardından, 2006-07'de Lescott transfer edildi. Yobo, gerek Lescott ile gerekse de Lescott'un sol beke geçtiği dönemlerde rotasyona giren Jagielka ile Everton'un tandemdeki vazgeçilmezi olmaya devam etti. 2006-07 sezonunda Everton'un oynadığı 38 lig maçının tümünde 90 dakika forma giydi. Kulüp tarihinin en çok forma giyen yabancı oyuncusu ve ilk Afrikalı kaptanı olarak da tarihe geçti. 2008-09 sezonunda da 5 yıllık yeni ve dolgun bir kontrat aldı.

Yobo için işlerin kötü gitmeye başladığı sezon tam da bu kontratı imzalamasının ertesine denk gelir. 2008 Temmuz'unda kardeşinin Nijerya'da kaçırılmasından sonra sahada açıkça gözlenebilecek odaklanma sorunları, dizi ve aşil tendonundan yaşadığı sakatlıklar ve Lescott'un 2009-10 sezonunun başında City'ye transfer oluşunun ardından alınan Distin ile Senderos'un rotasyonda etkin oluşları, Yobo'nun önceki sezonlardaki dakikalarından çaldı. Ligde ortalama 30 maç oynamasına rağmen, geçtiğimiz sezon sadece 17 kez forma giydi ve süreç onu İngiltere içinden de talipleri olduğu halde Fenerbahçe'ye getirdi.

Yobo'nun stoper oyununda en yetkin olduğu alan kaleyi kaleden uzakta savunmabilmesi. Bunu eşsiz hızı ve çevikliğiyle yapıyor. Öyle ki, Everton'un en başarılı olduğu 80'li yılların ortalarında, ligde ve Avrupa'da kupalar görmüş old-school taraftarlar arasında kendisine, o takımın idol stoperlerinden Kevin Ratcliffe yakıştırmaları dahi yapıldığı vakidir. Kevin Ratcliffe için şunu bilmeniz yeterlidir. 1992 Barcelona Olimpiyatlarında altın madalya kazanan 100 metre sprinteri Linford Christie'yi, Londra'nın güneyindeki bir barda düelloya davet ettiği ve kazandığı söylenir. Yobo bu derece tartışılmaz bir sürata sahip.

Topu kullanmakta vasatı aşmaz, sadece önünde boşluk bulabildiğinde sağ bek günlerinden kalma alışkanlıklarıyla kat edebilir. Kaleye yaklaştığında da sakarlaşabiliyor ama selefinin Bilica olduğu düşünülürse bu konuda pek fazla dikkat çekmeyecektir. Velakin hızının yanına eklediği üstün fizik gücü ve hava hakimiyetiyle, Aykut Kocaman'ın deyimiyle Fenerbahçe'deki birikmiş birçok soruna ilaç olacaktır. O sorunlara ve Yobo'nun bunların çözümündeki üstleneceği role yarın bir daha ki postta değineceğim. Yobo için hayırlı olsun demeden önce mental olgunluğuna dair de birkaç not düşelim. Nijerya'da büyüdüğü mahalleden ve aynı zamanda milli takımdan arkadaşı George Abbey'in deyimiyle; asla oldum demeyen, sürekli gelişime odaklı ve takım arkadaşlarını cesaretlendiren lider bir karakter. Bu liderliği kendisine hem Everton'da hem de Nijerya Milli Takımı'nda kaptanlık görevi verilerek de tescillendi.

Ayrcıa ülkesi Nijerya'nın sosyal sorunlara arkasını dönmeyen, fakir gençler için kazandıklarından bir fon oluşturup gelişimleri için projeler üreten, onları takip edecek kadar hassas bir insan. Emre olayından bildiğimiz dürüstlüğü de malum ve bütün bunlar Yobo'nun ülkesindeki her kesimden neden büyük saygı gördüğünün kusursuz parçalarını oluşturuyor.

Umarım aynı saygıyı Türkiye'de de görür ve Fenerbahçe'de başarılı olur.

Hayırlı olsun.